Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez władze Marek. Do najważniejszych z nich należą:

• Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Miasto Marki na lata 2022-2027,

• Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz Ochrony Osób Doznających Przemocy Domowej dla Miasta Marki na lata 2024-2028,

• Program Wspierania Rodziny dla Miasta Marki na lata 2023-2025,

• Posiłek w szkole i w domu na lata 2024-2028,

• Program „Korpus Wsparcia Seniorów”,

• Marecka Karta Mieszkańca,

• Marecka Karta Dużej Rodziny,

• Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii i Uzależnieniom Behawioralnym dla Miasta Marki na lata 2022-2025,

• Wieloletnia Strategia Zdrowotna Gminy Miasto Marki na lata 2023-2027.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. 

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań przez Miasto Marki związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. 

Na wzrost poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r. 

Na rosnącą tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim. 

Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. OPS w Markach wydatkował 29.854.475,49 zł,

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są: 

• środki własne miasta, 

• dotacja do zadań własnych, 

• oraz dotacja do zadań zleconych.

W trakcie 2024 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej", "Opieka wytchnieniowa", "Opieka 75+" czy "Korpus Wsparcia Seniorów".

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2024 r. 

• W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 323 rodziny, a niepieniężnymi 129 rodzin. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 498 rodzin.

wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej w 2024 r.

formy udzielonej pomocy

• świadczenia pieniężne przysługujące z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy w kwocie 40 zł za osobę dziennie,

• świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej,

• pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę, przeznaczonego na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe,

• zapewniono bezpłatną pomoc psychologiczną,

• prawo do świadczeń rodzinnych,

• pracownicy Ośrodka nadal udzielali wsparcia obywatelom Ukrainy tj. opiekunom tymczasowym oraz dzieciom przebywającym pod ich opieką - wg stanu na dzień 31 grudnia 2024 r. na terenie miasta Marki przebywało 16 opiekunów tymczasowych, mających pod opieką 21 dzieci.

Ochrona zdrowia to sektor, w którym zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany, a dostępne środki często są niewystarczające dla zaspokojenia wielu potrzeb. Podstawowe obowiązki miasta w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Podstawowym, corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Miasto Marki były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii i uzależnieniom behawioralnym. W założeniach uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą domową, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły niecałe 1,2 mln zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi.

W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. 

Pozwoliło to m.in. na prowadzenie placówki wsparcia dziennego w formie specjalistycznej przez Fundację Otwarte Serce oraz działalność placówki wsparcia dziennego Świetlicy Środowiskowej CHATA prowadzonej przez "Stowarzyszenie Razem w Przyszłość" czy na prowadzenie Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego przez Stowarzyszenie Q Rozwojowi.

Przeciwdziałanie alkoholizmowi

• W ramach udzielonej dotacji na wsparcie funkcjonowania placówek wsparcia dziennego fachową opieką objęto 70 wychowanków. 

• Zrealizowano 708 porad dla 310 osób według poszczególnych specjalizacji: konsultacje psychologa, konsultacje psychologa ds. przemocy, dyżury specjalisty psychoterapii uzależnień, doradcy zawodowego, prawnika, trenera kompetencji i umiejętności wychowawczych i rodzicielskich, mediatora.

• Ponadto prowadzono mieszkanie chronione oraz od 28 marca 2024 r. Centrum Wspierania Rodzin Pomost, które swoją siedzibę ma przy ul. Lipowej 2f w Markach.

• Realizowano w szkołach programy rekomendowane o potwierdzonej skuteczności, znajdujące się w ogólnopolskiej bazie programów rekomendowanych. Było to aż 8 programów: „Przyjaciele Zippiego”, „Spójrz inaczej”, „Trzy koła”, „Unplugged”, „Tutoring szkolny-program pedagogiki dialogu”, „ARS czyli jak dbać o miłość”, „Apteczka pierwszej pomocy emocjonalnej”, „Iskra odporności”. Łącznie udział w programach wzięło 919 uczniów i 5 nauczycieli.

• Zorganizowano wypoczynek dla dzieci i młodzieży szkolnej w ramach akcji Lato w mieście i Zima w mieście.

realizacja zadań w zakresie ochrony i promocji zdrowia

W ramach pracy Wydział Promocji, Zdrowia i Sportu realizował programy zdrowotne: 

• Szpital Ratownika Cegiełki,

• Szkoła Rodzenia.

Wydatki w tym rozdziale zostały poniesione na:

• kontynuację realizacji na lata 2022-2024 Programu Polityki Zdrowotnej w zakresie działań edukacyjnych dla dzieci z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej zamieszkujących Gminę Miasto Marki (liczba osób biorących udział w działaniach edukacyjnych - 2.748),

• kontynuację realizacji na lata 2022-2024 Programu Polityki Zdrowotnej w zakresie działań edukacyjnych dla przyszłych rodziców zamieszkujących Gminę Miasto Marki (liczba osób objętych programem - 54).

Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.